(သုတကမာၻဂ်ာနယ္ အတြဲ (၆) အမွတ္ (၈) တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိေသာ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါသည္။)
႐ုရွား – ယူကရိန္းစစ္ပြဲေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာေသာ စစ္ဘက္နည္းပညာႏွင့္ အနာဂတ္စစ္ပြဲ အယူအဆမ်ား
နိဒါန္း
လက္ရွိျဖစ္ပြါးေနေသာ ႐ုရွား – ယူကရိန္းစစ္ပြဲသည္ ဒုတိယေျမာက္ႏွစ္ (၁၄ လ) အတြင္းသို႔ ခ်ဥ္းနင္း ဝင္ေရာက္လာၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစစ္ပြဲသည္ လာမည့္လအနည္းငယ္အတြင္း ၿပီးဆုံးႏိုင္မည့္ အရိပ္အေယာင္ လက္ရွိအေျခအေနတြင္ မျမင္ရေသးေပ။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ ႏွစ္ဘက္လုံး အသုံးျပဳေနသည့္ စစ္ဘက္နည္းပညာမ်ား (အေ႐ြ႕၊ ဒီဂ်စ္တယ္ႏွင့္ ဆိုင္ဘာ စသည္) ၏ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားႏွင့္ ဆုံးရႈံမႈမ်ားအား ေဝဖန္ ဆန္းစစ္ အကဲျဖတ္ရန္ လိုအပ္သကဲ့သို႔ ကမာၻတစ္ဝွမ္းရွိ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္လည္း ဤပဋိပကၡမွ သင္ခန္းစာ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ အေရးႀကီးသည့္အခ်က္တစ္ခုမွာ တပ္မေတာ္မ်ားက အသုံးျပဳလွ်က္ရွိေသာ သမား႐ိုးက်စစ္ေရးဆိုင္ရာ လက္နက္ပစၥည္းကိရိယာမ်ားအား Crowdsourcing Apps မ်ား အပါအဝင္ ေစ်းကြက္အတြင္းမွ ဝယ္ယူရရွိႏိုင္ေသာ ပလက္ေဖာင္းမ်ားႏွင့္ စနစ္မ်ားျဖင့္ ေပါင္းစပ္အသုံးျပဳျခင္းျဖင့္ ပိုမိုစြမ္းရည္ထက္ျမက္လာကာ စစ္ပြဲဆိုင္ရာ တီထြင္ ဆန္းသစ္မႈ (စစ္ဆင္ေရးဆိုင္ရာ အယူအဆ) မ်ား ေျပာင္းလဲ တိုးတက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။
ေျပာင္းလဲလာေသာ စစ္ဆင္ေရးဆိုင္ရာ အယူအဆမ်ား
ယခုစစ္ပြဲတြင္ ေနာက္ဆုံးေပၚ လက္နက္ကိရိယာမ်ားအား ေစ်းကြက္အတြင္း အလြယ္တကူ ရရွိႏိုင္ေသာ အဆင့္နိမ့္ နည္းပညာမ်ားျဖင့္ ေပါင္းစပ္အသုံးျပဳျခင္းျဖင့္ စစ္ေျမျပင္ အေရးသာမႈ ရရွိရန္ လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္းလည္း ျမင္ေတြ႕ၾကရသည္။ ထို႔အျပင္ သမား႐ိုးက လက္နက္မ်ားအား ေခတ္မီလက္နက္စနစ္မ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္အသုံးျပဳကာ စစ္ဆင္ေရးဆင္ႏႊဲေနေၾကာင္း ေတြ႕ႏိုင္သည္။ ထင္ရွားေသာ ဥပမာတစ္ခုမွာ ႐ုရွားသည္ ၎၏ အေျမာက္စနစ္မ်ားအား သမား႐ိုးက် အေျမာက္က်ည္မ်ားကိုသာမက ပဲ့ထိန္းက်ည္မ်ားကိုပါ ထည့္သြင္းပစ္ခတ္ျခင္းႏွင့္ လူမဲ့ကင္းေထာက္ေလယာဥ္မ်ားျဖင့္ အေျမာက္အကဲၾကည့္ျခင္း၊ က်ည္က်ျပင္ဆင္ျခင္းတို႔ကို တြင္က်ယ္စြာ ျပဳလုပ္ေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပုံေသပစ္မွတ္မ်ားကို သာမက ေ႐ြ႕လ်ားပစ္မွတ္မ်ားကိုပင္ ႐ုရွားအေျမာက္စစ္သည္မ်ားသည္ အေျမာက္က်ည္မ်ားျဖင့္ လက္ေျဖာင့္႐ိုင္ဖယ္ ပစ္ခတ္သကဲ့သို႔ပင္ တိက်စြာ ပစ္ခတ္ႏိုင္ေၾကာင့္ ေတြ႕ရွိရပါသည္။
ထို႔အျပင္ Tupolev Tu-95 Bear ကဲ့သို႔ စတင္ထုတ္လုပ္ခ်ိန္မွ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ သက္တမ္းရွိ ပန္ကာတပ္ ဗုံးႀကဲေလယာဥ္ႀကီးမ်ားက Kh-101 ကဲ့သို႔ေသာ ဒုံးလိမၼာမ်ားအား တပ္ဆင္ပစ္ခတ္ျခင္းသည္ ဤစစ္ပြဲအတြင္း ထင္ရွားေသာျဖစ္ရပ္ ျဖစ္ပါသည္။
တင့္၊ အေျမာက္ႏွင့္ ဒုံးမ်ား
ပထမအခ်က္မွာ သမား႐ိုးက် အဆင့္ျမင့္ပလက္ေဖာင္းမ်ားျဖစ္ေသာ တင့္ကားမ်ား၊ ယႏၲရားတင္ ေျခလ်င္တပ္ဖြဲ႕မ်ား၊ အေျမာက္မ်ားႏွင့္ တိက်ပဲ့ထိန္းလက္နက္မ်ားျဖစ္သည့္ ေရဒါဖ်က္ဒုံးမ်ားအား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသုံးျပဳေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ယူကရိန္းတပ္မေတာ္ဘက္မွ အဆိုအရ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ဆင္ႏႊဲေသာ ကိဗ္ယက္ထိုးစစ္အား ႐ုရွားတပ္မေတာ္၏ သီးျခားခြဲထုတ္ နည္းဗ်ဴဟာ တပ္ရင္း (Separate Battalion Tactical Group) ၁၀ ရင္းက ဦးေဆာင္ ဆင္ႏႊဲျခင္း ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ စစ္ေၾကာင္းသည္ ၅၆ ကီလိုမီတာရွည္လ်ားကာ တင့္ကား အစီး ၁၀၀၀၊ သံခ်ပ္ကာတိုက္ယာဥ္ ၂၄၀၀ ႏွင့္ စစ္သည္ ၁၀၀၀၀ တို႔ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္။ ထို႔အျပင္ ရိကၡာ၊ စားသုံးဆီ၊ စက္သုံးဆီႏွင့္ ခဲယမ္းမ်ား တင္ေဆာင္လာေသာ ေထာက္ပံ့ႏွင့္ ပို႔ေဆာင္ေရးယာဥ္ ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာလည္း ပါဝင္ေနေသာေၾကာင့္ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈပင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။
ယခုစစ္ပြဲ၏ ထင္ရွားေသာအခ်က္မွာ ႐ုရွားတို႔သည္ Kh-47M2 Kinzhal အသံလြန္ဒုံးပ်ံအား စစ္ပြဲတြင္ ပထမဆုံး အသုံးျပဳေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္လာသည္။ ၂၀၂၃ ခုႏွစ္ ေမလ ၁၆ ရက္ Kinzhal ဒုံးပ်ံသည္ ယူကရိန္းၿမိဳ႕ေတာ္ ကိဗ္ယက္အား ကာကြယ္ေပးထားသည့္ အေမရိကန္ထုတ္ MIM-104 Patriot ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရးစနစ္အား ဖ်က္စီးပစ္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ အေမရိကန္တို႔ဘက္ကမူ အဆိုပါ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ၎၏ Patriot စနစ္မွာ အနည္းငယ္သာ ထိခိုက္ခဲ့ၿပီး ဆက္လက္အသုံးျပဳႏိုင္သည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း Kinzhal အသံလြန္ဒုံးပ်ံအား မည္သည့္ ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရးစနစ္ကမွ် ၾကားျဖတ္ဟန႔္တားႏိုင္ျခင္း မရွိဟူေသာ ယူဆခ်က္မ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါသည္။
ထြက္ေပၚလာေသာပုံမ်ားအရ Patriot ဒုံးသယ္ယာဥ္တစ္စီးမွာ ဆိုးဆိုး႐ြား႐ြားထိခိုက္သည္ဟု သုံးသပ္ရပါသည္။ ဤသို႔ အသံလြန္ဒုံးပ်ံအား အသုံးျပဳတိုက္ခိုက္ျခင္းသည္ ပထမဆုံးမဟုတ္ဘဲ ႐ုရွား – ယူကရိန္းစစ္ပြဲ အစပိုင္းတြင္လည္း အသုံးျပဳဖူးသကဲ့သို႔ စစ္ပြဲအတြင္းတြင္လည္း အသုံးျပဳဘူးပါသည္။ သို႔ေသာ္ ၎ဒုံးပ်ံမ်ား၏ တန္ဖိုးႀကီးျမင့္မႈႏွင့္ ထုတ္လုပ္ခ်ိန္တို႔ေၾကာင့္ အေရးႀကီးပစ္မွတ္မ်ားကိုသာ အကန႔္အသတ္ျဖင့္ အသုံးျပဳ တိုက္ခိုက္ေနရေၾကာင္း သုံးသပ္ပါသည္။
ယူကရိန္းဘက္အား ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ ယူကရိန္းတပ္မေတာ္သည္ အေမရိကန္က ေထာက္ပံ့ေပးထားေသာ Lockheed Martin High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS) စနစ္မ်ားအား ထိေရာက္စြာ အသုံးျပဳခဲ့ပါသည္။ HIMARS စနစ္မ်ားသည္ ႐ုရွားတို႔၏ ေရွ႕တန္းကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္မ်ား၊ လက္နက္ခဲယမ္း စုပုံေရး ေနရာမ်ား၊ ေထာက္ပို႔ဂိုေထာင္မ်ားႏွင့္ ေထာက္ပံ့ပို႔ေဆာင္ေရး လမ္းေၾကာင္းမ်ားအား ထိေရာက္စြာ ေခ်မႈန္း ဖ်က္စီးပစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ HIMARS စနစ္မ်ားသည္ သမား႐ိုးက အေျမာက္မ်ားထက္ တာေဝး ပိုမိုပစ္ခတ္ႏိုင္ျခင္းႏွင့္ အလြယ္တကူ ေမာင္းႏွင္ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းႏိုင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေနရာစုံမွ ပစ္ခတ္ႏိုင္ျခင္း စသည့္ အားသာခ်က္မ်ား ရွိသည္။ (သို႔ေသာ္ ဒုံးမ်ား၏ တန္ဖိုးမွာ ႀကီးျမင့္ျခင္းေၾကာင့္ ယူကရိန္းတို႔အေနျဖင့္ စစ္ပြဲအစပိုင္း ကာလမ်ားတြင္သာ အသုံးျပဳႏိုင္ခဲ့ၿပီး ယခုအခါ HIMARS မ်ားအား အသုံးျပဳ ပစ္ခတ္ႏိုင္ျခင္း မရွိသည္မွာ လေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။) ပင္လယ္ျပင္တြင္လည္း သေဘၤာဖ်က္ဒုံးမ်ားသည္ ေရေပၚစစ္ဆင္ေရးတြင္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑မွ ပါဝင္ေနပါသည္။ ႐ုရွား ပင္လယ္နက္ေရတပ္၏ အလံေဆာင္ စစ္ေရယာဥ္ျဖစ္ေသာ မာစကာဗာ စစ္သေဘၤာႀကီးအား ယူကရိန္းေရတပ္က သေဘၤာဖ်က္ဒုံးမ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္ ႏွစ္ျမႇဳပ္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။
ဆိုင္ဘာ စစ္ေျမျပင္
ဒုတိယအခ်က္မွာ လက္ေတြ႕စစ္ေျမျပင္ႏွင့္ ႏႈိင္းစာလွ်င္ လူအမ်ား၏ အာ႐ုံစူးစိုက္ခံရမႈ နည္းပါးသည့္ ဆိုင္ဘာ စစ္ေျမျပင္ျဖစ္သည္။ ႐ုရွားဟက္ကာမ်ားသည္ ဆိုင္ဘာနယ္ပယ္အား ထိေရာက္စြာအသုံးျပဳကာ စစ္ဆင္ေရးစီမံခ်က္မ်ား၊ လ်ာထားပစ္မွတ္မ်ား၊ တပ္တည္ တပ္လႈပ္မ်ားႏွင့္ စစ္ဆင္ေရးမ်ား အေပၚ လႊမ္းမိုးေသာ အေျခအေနမ်ားစသည့္ အေရးပါေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို စုေဆာင္းႏိုင္ၾကပါသည္။ ထို႔အျပင္ ဟက္ကာမ်ားသည္ ယူကရိန္းသမၼတ ဇီလန္းစကီး၏ လက္ရွိတည္ေနရာအား အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ေျပးညီ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ ယူကရိန္းတပ္မ်ားအား အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ေျပးညီ တိက်စြာ ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ႏိုင္ရန္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းႏွင့္ အထူးသျဖင့္ အေနာက္တိုင္းက ေထာက္ပံ့ေပးထားသည့္ တန္ဖိုးႀကီးမားေသာ လက္နက္စနစ္မ်ား၏ တပ္တည္အား ေဖာ္ထုတ္ျခင္းတို႔ကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ၾကပါသည္။ ထိုနည္းတူစြာပင္ အီလက္ထေရာနစ္ စစ္ဆင္ေရး၊ ၿဂိဳလ္တုဓာတ္ပုံ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာေလ့လာျခင္း၊ လူသားျဖင့္ ေထာက္လွမ္းျခင္းႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး ၾကားျဖတ္ဖမ္းယူျခင္းစသည့္ ဆိုင္ဘာနယ္ပယ္ မဟုတ္ေသာ ေထာက္လွမ္းေရး နည္းနာမ်ားသည္လည္း ႐ုရွားတို႔အတြက္ အလြန္ပင္ အသုံးဝင္ အက်ိဳးရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။
လူမဲ့ပလက္ေဖာင္းမ်ား
တတိယအခ်က္အေနျဖင့္ လူမဲ့ပလက္ေဖာင္းမ်ားျဖစ္ေသာ လူမဲ့ေလယာဥ္မ်ား (UAVs) ၊ လူမဲ့ေရယာဥ္မ်ား (USVs) ၊ ဒ႐ုန္းမ်ားႏွင့္ ေဝ့ဝိုက္ပ်ံသန္းတိုက္ခိုက္ေရး လက္နက္စနစ္မ်ား (Loitering Munitions) မ်ားသည္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑က ပါဝင္ေနသည္။ ႐ုရွားႏွင့္ ယူကရိန္း ႏွစ္ဘက္လုံးသည္ UAV မ်ားအား ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ေရးတာဝန္ႏွင့္ ေထာက္လွမ္းေရး၊ ေစာင့္ၾကည့္ေရးႏွင့္ ကင္းေထာက္ျခင္း (ISR) တာဝန္မ်ား အပါအဝင္ ေျမာက္ျမားစြာေသာ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားအတြက္ အသုံးျပဳေနၾကသည္။
႐ုရွားတို႔သည္ ေထာက္လွမ္းေရးႏွင့္ တိုက္ခိုက္ေရးတို႔အတြက္ အီရန္လုပ္ Mohajer-6 ဘက္စုံသုံး ဒ႐ုန္းမ်ား၊ Shahed 131 ႏွင့္ 136 အေသခံ ကာမီကာေဇ ဒ႐ုန္းမ်ားအား ေအာင္ျမင္စြာ အသုံးျပဳေနသည္။ ၎တို႔သည္ ဒုံးလိမၼာ (Cruise Missile) မ်ား ထက္စာလွ်င္ ေဈးႏႈန္းသက္သာပါသည္။ ႐ုရွားသည္ Shahed 136 Loitering Munition စနစ္ ၂၄၀၀ ေက်ာ္အား ယူကရိန္းတြင္ အသုံးျပဳရန္ ရရွိထားၿပီး ျဖစ္သည္ဟု သုံးသပ္ရသည္။
ယူကရိန္းေရတပ္၏ Gyurza M အတန္းအစား စစ္ေရယာဥ္တစ္စီးအား ႐ုရွားတပ္မေတာ္က Lancet စနစ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ႏွစ္ျမႇဳပ္ႏိုင္ျခင္းသည္ ေရတပ္ႏွင့္ ကမ္း႐ိုးတန္း စစ္ဆင္ေရးတြင္ နယ္ပယ္သစ္တစ္ခု တိုးလာျခင္း ျဖစ္သည္။ Lancet အား အဓိကအားျဖင့္ ေျမျပင္မွ လူသားက တိုက္႐ိုက္ ထိန္းခ်ဳပ္ေမာင္းႏွင္သည့္ စနစ္ကို အသုံးျပဳၿပီး ပစ္မွတ္ရွာစနစ္မွ ဗီဒီယိုအား Line-of-sight data link ျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္သူထံ ျပန္လည္ေပးပို႔သည္။
ယူကရိန္း လူမဲ့ေရယာဥ္မ်ားသည္ လက္ရွိစစ္ပြဲအတြက္ အဓိကေရတပ္စခန္းႏွင့္ ႐ုရွား ပင္လယ္နက္ေရတပ္ေတာ္ စစ္ေရယာဥ္စုဌာနခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ ဆီဗာစတိုပိုလ္ေရတပ္စခန္းအနီးရွိ Pivdenna ပင္လယ္ေအာ္တြင္ ႐ုရွားစစ္ေရယာဥ္မ်ား တိုက္ခိုက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ လက္ရွိ သိရွိရသည့္အေျခအေနမ်ားအရ ယူကရိန္း လူမဲ့ေရယာဥ္မ်ားသည္ Pivdenna ပင္လယ္ေအာ္တြင္ ေက်ာက္ခ်ဆိုက္ကပ္ထားေသာ ကီလိုအတန္းအစား ေရငုပ္သေဘၤာမ်ား အနီးသို႔ပင္ ေရာက္ရွိခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
နည္းပညာကုမၸဏီႀကီးမ်ား၏ ပါဝင္ပတ္သက္မႈ
စတုတၱအခ်က္မွာ နည္းပညာဆိုင္ရာ စီးပြါးေရလုပ္ငန္းစုမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ နည္းပညာကုမၸဏီမ်ားက ယူကရိန္းတပ္မေတာ္၏ စစ္ဆင္ေရးမ်ားအတြင္း အင္တာနက္ဝန္ေဆာင္မႈ ေထာက္ပံ့ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုအထဲတြင္ အီလြန္မတ္ခ္၏ SpaceX လည္း အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။ SpaceX သည္ ကမာၻပတ္လမ္းနိမ့္အတြင္း လႊတ္တင္ထားေသာ Starlink ၿဂိဳလ္တု ၄၀၀၀ နီးပါးမွတစ္ဆင့္ အင္တာနက္ရယူ အသုံးျပဳႏိုင္ရန္ Starlink Terminal စက္မ်ားအား ယူကရိန္းတပ္မေတာ္သို႔ ေထာက္ပံ့ေပးအပ္ထားသည္။
ထိုနည္းတူစြာပင္ Cloudfare သည္ ယူကရိန္း Web Application မ်ားအား Distributed denial-of-service (DDoS) တိုက္ခိုက္ျခင္း အပါအဝင္ အျခားႀကိဳတင္စီမံတိုက္ခိုက္ျခင္းမ်ားအား ေစာင့္ၾကည့္ အကာအကြယ္ ေပးထားသည္။
႐ုရွား – ယူကရိန္းစစ္ပြဲအတြင္း ေထာက္လွမ္းေရး သတင္းအခ်က္အလက္မွ်ေဝရန္၊ စစ္ေျမျပင္ႏွင့္ အမ်ားျပည္သူေနထိုင္ေနရာမ်ား၏ အခ်ိန္ႏွင့္တစ္ေျပးညီ ပုံရိပ္မ်ား ထုတ္လႊင့္ရန္တို႔အတြက္ Smartphone Apps မ်ားအား တြင္က်ယ္စြာ အသုံးျပဳေနၾကပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ eVorog သည္ ႐ုရွားတပ္မ်ား၏ လႈပ္ရွားမႈအား ယူကရိန္းျပည္သူမ်ားက သတင္းေပးပို႔ရန္ ဖြင့္လွစ္ေပးထားသည့္ လုံၿခဳံစိတ္ခ်ရေသာ သတင္းပို႔စနစ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ထိုနည္းတူစြာ Diia App အား ယူကရိန္းျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ဓာတ္ပုံမ်ားႏွင့္ ပထဝီတည္ေနရာဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ား၊ ႐ုရွားတပ္မ်ား၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ားအား သတင္းေပးပို႔ႏိုင္ရန္ ျပဳျပင္ထားသည္။ ထို႔အတူပင္ DeepState App အား လူမႈကြန္ယက္မီဒီယာအေနျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေထာက္လွမ္းေရးသတင္း ေပးပို႔ရန္အတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း အသုံးျပဳႏိုင္သည္။ ၎တြင္ ႐ုရွားတပ္မ်ား၏ တပ္တည္ တပ္လႈပ္ ဗီဒီယိုမ်ားအား မွ်ေဝထားၾကေၾကာင္း ေတြ႕ရွိသည္။
ႏိုင္ငံတကာသတင္းမီဒီယာ ကုမၸဏီႀကီးမ်ားအထူးသျဖင့္ အေနာက္တိုင္းမွ မီဒီယာမ်ား၏ တီဗီသတင္းခ်န္နယ္မ်ားမွေသာ္လည္းေကာင္း၊ အင္တာနက္မွေသာ္လည္းေကာင္း ယူကရိန္းဘက္မွ တစ္ဖက္သတ္ ဘက္လိုက္ ထုတ္လႊင့္မႈမ်ားသည္ မီဒီယာေလာကအား အက်ည္းတန္ေစသည္။
ေရျမႇဳပ္မိုင္းမ်ား၏ အခန္းက႑
ပၪၥမအခ်က္မွာ ေရျမႇဳပ္မိုင္းမ်ားသည္ စစ္ပြဲအတြင္း အဓိက စိတ္အေႏွာက္အယွက္ေပးစရာ ျဖစ္လာသည္။ ပင္လယ္နက္အတြင္း ေရျမႇဳပ္မိုင္း အေရအတြက္ မည္မွ်ေမ်ာပါေနေၾကာင္း မည္သူကမွ် ခန္႔မွန္းသိရွိႏိုင္ျခင္း မရွိေခ်။ ထိုေရျမႇဳပ္မိုင္းမ်ားအား ျပန္လည္ဆယ္တင္ျခင္း မျပဳလုပ္ႏိုင္သည္ႏွင့္အမွ် ပိုမိုေဝးကြာစြာ ေမ်ာပါသြားၾကမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အတြက္ အနာဂတ္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္း သြားလာေရးတြင္ အနည္းႏွင့္အမ်ားဆိုသလို ၿခိမ္းေျခာက္ အႏၲရာယ္ျပဳလာမည္ ျဖစ္ပါသည္။
နိဂုံး
႐ုရွား – ယူကရိန္းစစ္ပြဲသည္ ၿပီးဆုံးျခင္း မရွိေသးသည့္အတြက္ ျပည့္စုံစြာ သုံးသပ္ေရးသားႏိုင္ျခင္း မရွိပါ။ အီလက္ထေရနစ္စစ္ဆင္ေရးကဲ့သို႔ေသာ နယ္ပယ္မ်ားသည္လည္း အေရးပါသည္ျဖစ္ရာ ပိုမိုေစ့ငုစြာ ေလ့လာသြားသင့္ပါသည္။ သမား႐ိုးက် စစ္ဆင္ေရးႏွင့္ သမား႐ိုးက် စစ္ဆင္ေရးဆိုင္ရာဆိုင္ရာ အယူအဆမ်ားမွာ လုံးဝေခတ္မမီေတာ့သည္ မဟုတ္ပဲ လွ်င္ျမန္သြက္လက္ကာ ေျပာင္းလြယ္ျပန္လြယ္ရွိေသာ စနစ္ႏွင့္ ပစၥည္းကိရိယာသစ္မ်ားအား ေဈးကြက္အတြင္းမွ ရရွိႏိုင္ေသာ နည္းပညာဝန္ေဆာင္မႈမ်ားျဖင့္ ေပါင္းစပ္အသုံးျပဳျခင္းျဖင့္ စစ္ပြဲဆိုင္ရာအယူအဆမ်ားမွာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္။
ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦး
ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႕
Reference:
– Russo-Ukrainian War: Military Technologies and Future War Fighting Concepts, Dr Vijay Sakhuja Kalinga International Foundation, New Delhi, 18 April 2023
– Russia rubs it in with Fierce Kinzhal Attack on Patriot Battery in Kiev; Aerospace War Hears up in Ukraine, Vijainder K Thakur, The Eurasian Times, 16 May, 2023
