(ကမာၻ႔ေရးရာ အမွတ္ (၂၁) ဩဂုတ္၊ ၂၀၂၃ တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိေသာ စစ္မႈေရးရာေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါသည္။)
စစ္ဘက္ေရးရာ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲမႈတြင္ ဉာဏ္ရည္တုနည္းပညာ၏ အခန္းက႑အား ေလ့လာျခင္း
(The Study on The Roles of Artificial Intelligence in Revolution in Military Affairs)
နိဒါန္း
၁။ စစ္ဘက္ေရးရာ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲမႈ (Revolution in Military Affairs – RMA) ႏွင့္ ဉာဏ္ရည္တု နည္းပညာ (Artificial Intelligence – AI) တို႔သည္ ေခတ္သစ္စစ္ပြဲအေပၚ သိသာထင္ရွားေသာ သက္ေရာက္မႈရွိသည့္ အျပန္အလွန္ဆက္ႏြယ္ ပတ္သက္ေနၾကေသာ အယူအဆမ်ား ျဖစ္သည္။ RMA ႏွင့္ AI တို႔၏ ဆက္ႏြယ္မႈမွာ အခ်ိဳးညီမွ်တမႈရွိၿပီး RMA သည္ စစ္ေရးစြမ္းရည္မ်ား၊ မဟာဗ်ဴဟာမ်ားႏွင့္ အယူအဆမ်ား ေျပာင္းလဲျခင္းကို ရည္ၫႊန္းေသာ္လည္း AI သည္ ဤအသြင္ေျပာင္းမႈကို ေမာင္းႏွင္သည့္ နည္းပညာဆိုင္ရာ အဓိကလုပ္ေဆာင္ေပးသူ ျဖစ္သည္။ RMA ႏွင့္ AI တို႔သည့္ ေခတ္သစ္စစ္မႈေရးရာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈတြင္ ေရာေထြးယွက္တင္ေနသည့္ အယူအဆမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ Stephen Biddle ၏ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ထုတ္ Military Power: Explaining Victory and Defeat in Modern War စာအုပ္တြင္ေတာ့ ေခတ္သစ္စစ္ပြဲတြင္ တိုက္ပြဲရလဒ္အား ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္အတြက္ စစ္ဘက္ေရးရာအယူအဆမ်ားႏွင့္ စစ္နည္းဗ်ဴဟာမ်ားသည္ နည္းပညာတိုးတက္လာမႈထက္ ပိုမိုအေရးႀကီးေၾကာင္းႏွင့္ ထိုအေျခခံအယူအဆသည္ ပထမကမာၻစစ္ တစ္ဝက္ခန႔္ကာလမွ စတင္ကာ ယေန႔တိုင္ ေျပာင္းလဲမႈ အနည္းငယ္သာရွိေသးေၾကာင္း စာေရးသူက ေစာဒက တက္ထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေခတ္သစ္စစ္ပြဲအေျခအေနတြင္ ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိေသာ စစ္ဘက္ေရးရာ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲမႈအတြင္းမွ ဉာဏ္ရည္တု (AI) ၏ အခန္းက႑မွာ ေလ့လာသုေတသနျပဳသင့္ေသာ အရာျဖစ္ပါသည္။
စစ္ဘက္ေရးရာ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲမႈ (Revolution in Military Affairs – RMA) ဆိုသည္မွာ
၂။ စစ္ဘက္ေရးရာ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲမႈ (Revolution in Military Affairs – RMA) သည္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ သီအိုရီ၏ အယူအဆတစ္ခုျဖစ္ၿပီး မၾကာခဏဆိုသလိုပင္ တပ္မေတာ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ နည္းပညာႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းဆိုင္ရာ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ ရွိေနပါသည္။ RMA သည္ နည္းပညာ၏ ေမာင္းႏွင္အားျဖင့္ စစ္ဆင္ေရးဆိုင္ရာ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈမ်ားအား ဖြဲ႕စည္းပုံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈျဖင့္ ေပါင္းစည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။ စစ္ဘက္ေရးရာ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲမႈ ဟူေသာ ေဝါဟာရသည္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ ပင္လယ္ေကြ႕စစ္ပြဲ၏ ရလဒ္ေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ က်ယ္က်ယ္ျပန႔္ျပန႔္ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာခဲ့သည္။ စစ္ေရးေလ့လာသုံးသပ္သူမ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္အရာရွိမ်ားအတြက္ အီရတ္တပ္မေတာ္အား တိုက္ခိုက္ရာတြင္ ကုလသမဂၢ၏ ေထာက္ပံ့မႈျဖင့္ အေမရိကန္၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္တြင္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ႏိုင္ငံတကာ ၫြန႔္ေပါင္းအဖြဲ႕၏ အံ့မခန္းေအာင္ျမင္မႈမ်ားသည္ အနာဂတ္စစ္ဆင္ေရးမ်ားတြင္ နည္းပညာျမင့္ လက္နက္စနစ္မ်ားအား အသုံးျပဳျခင္းျဖင့္ စစ္ပြဲ၏ အဆုံးအျဖတ္ကို ျဖစ္ေစေၾကာင္း သက္ေသျပေနပါသည္။
၃။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ပညာရွင္အခ်ိဳ႕က တိုက္ပြဲအတြင္း သတင္းအခ်က္အလက္နည္းပညာ၏ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈသည္ စစ္ပြဲ၏ သေဘာသဘာဝကိုပါ ေျပာင္းလဲပစ္လိုက္ႏိုင္ေအာင္ အစြမ္းထက္ျမက္ေၾကာင္း ေရးသားလာၾကသည္။ အက်ယ္တဝင့္ေဖာ္ျပရလွ်င္ လူသားမ်ိဳးႏြယ္စုသမိုင္း၏ အခ်ိဳ႕ေသာကာလမ်ားတြင္ အသစ္ေပၚထြန္းလာေသာ စစ္ေရးဆိုင္ရာ အယူအဆမ်ား၊ မဟာဗ်ဴဟာမ်ား၊ နည္းပရိယာယ္မ်ားႏွင့္ နည္းပညာမ်ားသည္ စစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲရာတြင္ ျပန္လည္ ျပဳျပင္၍ မရႏိုင္ေသာ အေျပာင္းအလဲအား ျဖစ္ေစခဲ့သည္ဟု RMA က အခိုင္အမာဆိုသည္။ ထို႔အျပင္ ထိုေျပာင္းလဲမႈမ်ားသည္ ဆန္းသစ္ေသာ အယူအဆမ်ားႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာမ်ားအား လွ်င္လွ်င္ျမန္ျမန္ျဖင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ လက္ခံအသုံးခ်ေစရန္ တြန္းအား ျဖစ္ေစသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ RMA သည္ အေမရိကန္ တပ္မေတာ္၏ ဖြဲ႕စည္းပုံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းႏွင့္ စနစ္မ်ား ေပါင္းစည္းျခင္းဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားႏွင့္ မၾကာခဏဆိုသလို ခ်ိတ္ဆက္လ်က္ရွိသည္။ RMA တြင္ အဓိကအစိတ္အပိုင္း (၄) ခုရွိရာ ၎တို႔မွာ –
(က) နည္းပညာတိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈ (Technological Change)
(ခ) စစ္ဘက္ဆိုင္ရာစနစ္မ်ား ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲလာျခင္း (Military Systems Evolution)
(ဂ) စစ္ဆင္ေရးဆိုင္ရာ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈမ်ား (Operational Innovation) ႏွင့္
(ဃ) ဖြဲ႕စည္းပုံအား တိုးတက္လာေသာ ေခတ္ႏွင့္အညီ လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာ ဖြဲ႕စည္းျခင္း (Organizational Adaptation) တို႔ျဖစ္သည္။ ထိုအထဲမွ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာစနစ္မ်ား ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲလာျခင္းဆိုသည္မွာ ေပၚထြက္လာသည့္ နည္ပညာအသစ္မ်ားအား အသစ္ သို႔မဟုတ္ ရွိၿပီးျဖစ္သည့္ စစ္ေရးစြမ္းရည္မ်ား သို႔မဟုတ္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားတြင္ ေပါင္းစပ္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဖြင့္ဆိုႏိုင္ပါသည္။
ဉာဏ္ရည္တု (Artificial Intelligence) နည္းပညာဆိုသည္မွာ
၄။ Encyclopedia Britannica တြင္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားခ်က္အရ ဉာဏ္ရည္တု (Artificial Intelligence) နည္းပညာဆိုသည္မွာ ဒီဂ်စ္တယ္ ကြန္ပ်ဴတာ သို႔မဟုတ္ ကြန္ပ်ဴတာျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသာ စက္႐ုပ္က အသိဉာဏ္ရွိေသာ သက္ရွိတစ္မ်ိဳးကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည္။ တစ္နည္းဆိုရလွ်င္ လူသားတို႔ ပုံမွန္လုပ္ေဆာင္သည့္ ဉာဏ္ရည္ဉာဏ္ေသြးျဖင့္ အသုံးျပဳ လုပ္ေဆာင္ရသည္မ်ားကို စက္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ ဖန္တီးထားျခင္း ျဖစ္သည္။ AI သည္ လူ သို႔မဟုတ္ အျခားတိရိစာၦန္မ်ားက ျပသသည့္ ဉာဏ္ရည္ထက္ စက္မ်ားက သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ေလ့လာသိျမင္ျခင္း၊ ေပါင္းစပ္ျခင္းႏွင့္ ေကာက္ခ်က္ခ်ျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ႏိုင္သည့္ အသိဉာဏ္ ျဖစ္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ စကားေျပာဆိုမႈအား သိရွိမွတ္သားႏိုင္ျခင္း (Speech Recognition) ၊ ကြန္ပ်ဴတာ၏ စိတ္ကူးအေတြးအျမင္ (Computer Vision)၊ လူသားတို႔ ေျပာဆိုသည့္ သဘာဝ ဘာသာစကားမ်ားအၾကား အျပန္အလွန္ ဘာသာျပန္ဆိုျခင္း (Translation between (Natural) languages) တို႔အျပင္ အခ်က္အလက္ထည့္သြင္းမႈမ်ားအား ရလဒ္အျဖစ္ ပုံေဖာ္ျခင္း (Mappings of Inputs) တို႔ပါဝင္သည္။
AI အေနျဖင့္ လူသားတို႔အား ေက်ာ္တက္လႊမ္းမိုးသြားႏိုင္မည္ဟူေသာ ေမးခြန္းအတြက္မူ ျငင္းခုံေဆြးေႏြးေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ AI အား သုေတသနျပဳရာတြင္ ဉာဏ္ရည္ဉာဏ္ေသြး၏ ေအာက္ပါ အစိတ္အပိုင္းမ်ားျဖစ္သည့္ သင္ယူမႈ (Learning) ၊ က်ိဳးေၾကာင္းဆင္ျခင္မႈ (Resoning) ၊ ျပႆနာေျဖရွင္းမႈ (Problem Solving ၊ ခံယူခ်က္ (Perception) ႏွင့္ ဘာသာစကားကို အသုံးျပဳျခင္း (Using Language) တို႔ကို အဓိကအာ႐ုံစိုက္လုပ္ေဆာင္ေနပါသည္။ AI အပလီေကးရွင္းမ်ားတြင္ အဆင့္ျမင့္ ဝဘ္ရွာေဖြေရးအင္ဂ်င္မ်ား (ဥပမာ Google Search)၊ သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ ေဖ်ာ္ေျဖေရးဆိုင္ရာစနစ္မ်ား (ဥပမာ YouTube၊ Amazon၊ ႏွင့္ Netflix)၊ လူတို႔၏ စကားေျပာဆိုမႈကို နားလည္ျခင္း (ဥပမာ Siri ႏွင့္ Alexa )၊ အလိုအေလ်ာက္ေမာင္းႏွင္သည့္ကားမ်ား (ဥပမာ Waymo)၊ ထုတ္လုပ္မႈ သို႔မဟုတ္ ဖန္တီးမႈကိရိယာမ်ား (ဥပမာ ChatGPT ႏွင့္ AI Art)၊ အလိုအေလ်ာက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္းႏွင့္ အဆင့္အျမင့္ဆုံး ယွဥ္ၿပိဳင္ရသည့္ ဗ်ဴဟာဂိမ္းစနစ္မ်ား (ဥပမာ စစ္တုရင္ႏွင့္ Go) တို႔ ပါဝင္သည္။
စစ္ဘက္ေရးရာ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ ဉာဏ္ရည္တုနည္းပညာ
ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ဉာဏ္ရည္တု (AI) ကို အသုံးျပဳျခင္းသည္ အေရးႀကီးေသာကိစၥရပ္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုသို႔အသုံးျပဳျခင္းအား စနစ္တက် စီမံခန႔္ခြဲ အသုံးခ်ႏိုင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။။ ကမာၻတစ္ဝွမ္းရွိ ႏိုင္ငံအသီးသီးမွ တပ္မေတာ္မ်ားသည္ ၾကည္းတပ္၊ ေရတပ္၊ ေလတပ္ႏွင့္ အာကာသ ပလက္ေဖာင္းမ်ားတြင္ အသုံးျပဳသည့္ လက္နက္မ်ားႏွင့္ အျခားစနစ္မ်ားထဲသို႔ AI နည္းပညာအား ထည့္သြင္း အသုံးျပဳေနပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ AI သည္ အနာဂတ္စစ္ေျမျပင္တြင္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑က ပါဝင္ေနသည္။ အေမရိကန္အပါအဝင္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ားက AI နည္းပညာအား စစ္ဘက္ဆိုင္ရာအသုံးျပဳမႈမ်ားအတြက္ တီထြင္ထုတ္လုပ္ေနၾကပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ကာကြယ္ေရး အဆင့္ျမင့္ သုေတသန ပေရာဂ်က္မ်ား ေအဂ်င္စီ (Defense Advanced Research Projects Agency – DARPA) သည္ ေရေအာက္မိုင္းမ်ားကို ေထာက္လွမ္းျခင္းမွသည္ ေရငုပ္သေဘၤာ တိုက္ဖ်က္ေရး စစ္ဆင္ေရးမ်ားအထိ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ စက္႐ုပ္ေရငုပ္သေဘၤာစနစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ဘ႑ာေငြမ်ား သုံးစြဲလ်က္ရွိေနပါသည္။ . ထို႔အျပင္ အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနသည္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ဥာဏ္ရည္တု၊ Big Data ႏွင့္ Cloud တို႔အတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၇ ဒႆမ ၄ ဘီလီယံသုံးစြဲခဲ့ၿပီး၊ တ႐ုတ္သည္လည္း ၎၏ကာကြယ္ေရးစြမ္းရည္ကို ျမႇင့္တင္ရန္အတြက္ AI ၏ အခန္းက႑အား တိုးျမႇင့္လ်က္ရွိရာ ၂၀၃၀ ျပည့္ႏွစ္အရာက္တြင္ ဤနယ္ပယ္၌ ကမာၻ႔ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါသည္။
AI သည္ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္မ်ိဳးစုံတြင္ ေခတ္ေျပာင္းလဲမႈကို ျဖစ္ေပၚေစေသာ အေရးပါသည့္ နည္းပညာတစ္ခုအျဖစ္ ေပၚထြက္လာရာ စစ္ဘက္ေရးရာမ်ားတြင္ က်ယ္ျပန္စြာ အသုံးျပဳလာေနၿပီ ျဖစ္သည္။ စစ္ဆင္ေရး စီမံခ်က္ေရးဆြဲျခင္းမွသည္ စစ္သည္မ်ား ေ႐ႊ႕ေျပာင္း သယ္ယူပို႔ေဆာင္ျခင္း၊ စစ္သည္မ်ားအား ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးျခင္းအထိ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္တိုင္းတြင္ AI အား အသုံးျပဳျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ရရွိႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ AI အား ထိေရာက္စြာ အသုံးဝင္မႈရွိေစရန္အတြက္ လုပ္ေဆာင္မည့္ အလုပ္ႏွင့္ကိုက္ညီသည့္ပုံစံျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည္ ျဖစ္သည္။
AI အား စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အသုံးခ်မႈမ်ားသည္ တပ္မေတာ္တစ္ရပ္၏ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားတြင္ မရွိမျဖစ္ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္လာၿပီး ထိုအေရးပါမႈမွာ ဆက္လက္ ႀကီးထြားလာမည္ ျဖစ္သည္။ ေခတ္သစ္စစ္ေျမျပင္တြင္ AI ၏ အလားအလာကို သိရွိနားလည္မႈသည္ အေရးႀကီးပါသည္။ AI အား စစ္ေရးအေျခအေနတြင္ အသုံးျပဳသည့္အခါ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္ လုံၿခဳံေရးအႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားကို သိရွိနားလည္ရန္မွာလည္း ထပ္တူအေရးႀကီးပါသည္။ သမား႐ိုးက်စနစ္မ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက AI နည္းပညာသုံး စစ္ဘက္စနစ္မ်ားသည္ အလြန္ႀကီးမားေသာ ေဒတာအခ်က္အလက္ပမာဏကို ထိေရာက္စြာ စီမံခန႔္ခြဲႏိုင္သည္။ AI သည္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ရာတြင္ အလြန္ေကာင္းမြန္ေသာေၾကာင့္၊ ၎သည္ တိုက္ခိုက္ေရးစနစ္မ်ားအား အလိုအေလ်ာက္ ထိန္းညႇိျခင္း၊ အလိုအေလ်ာက္ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းႏွင့္ အလိုအေလ်ာက္ အသက္သြင္းျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ပါသည္။ AI နည္းပညာမ်ားအား စစ္ဆင္ေရးမ်ားတြင္ ေပါင္းစပ္အသုံးျပဳျခင္းျဖင့္ စစ္ေရးဆိုင္ရာ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲမႈ၊ ကာကြယ္ေရးစြမ္းပကား ျမႇင့္တင္မႈႏွင့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအား တိုးတက္လာေစမည့္ အလားအလာေကာင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစပါသည္။
ေထာက္လွမ္းေရသတင္း စိစစ္သုံးသပ္ျခင္းမွသည္ အလိုအေလ်ာက္ ေမာင္းႏွင္သြားလာႏိုင္သည္ စနစ္မ်ားအထိ AI သည္ စစ္ေရးဆိုင္ရာ အခင္းအက်င္းမ်ားအား နည္းလမ္းမ်ိဳးစုံျဖင့္ ေျပာင္းလဲေပးလ်က္ရွိပါသည္။ AI သည္ ေခတ္သစ္စစ္ေျမျပင္အား လွ်င္ျမန္စြာ ေျပာင္းလဲေပးလ်က္ရွိၿပီး စစ္ဆင္ေရးဆင္ႏႊဲသည့္ နည္းလမ္းမ်ားအားလည္း ေတာ္လွန္ ေျပာင္းလဲလ်က္ ရွိသည္။ AI အား စစ္ေျမျပင္တြင္ ေပါင္းစပ္အသုံးျပဳျခင္းျဖင့္ စစ္ေရးသုံးသပ္မႈ၊ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ စစ္ဆင္ေရး၏ ထိေရာက္မႈအားလုံးအပါအဝင္ စြမ္းရည္မ်ားအား ျမႇင့္တင္ေပးပါသည္။ စစ္ေျမျပင္တြင္ AI အား ေပါင္းစပ္အသုံးခ်ႏိုင္သည့္ အေရးပါေသာ နယ္ပယ္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါသည္။
(က) ေထာက္လွမ္းေရးသတင္း စိစစ္သုံးသပ္ျခင္း (Intelligent Data Analysis)
AI Algorithm သည္ အာ႐ုံခံကိရိယာမ်ား၊ ေထာက္လွမ္းေရးၿဂိဳလ္တုမ်ား၊ လူမဲ့ေလယာဥ္မ်ားႏွင့္ အျခား ရင္းျမစ္မ်ိဳးစုံမွ ရရွိေသာ အလြန္မ်ားျပားလွသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအား တြက္ခ်က္ေပးႏိုင္စြမ္း ရွိပါသည္။ ထိုသို႔ တြက္ခ်က္ရာတြင္ ရန္သူ႔လႈပ္ရွားမႈ၊ ေျမအေနအထား၊ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈပုံစံအပါအဝင္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ေျပးညီ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ သုံးသပ္ေပးႏိုင္စြမ္းရွိပါသည္။ ရႈပ္ေထြးမ်ားျပားသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအတြင္းမွ အမွန္တကယ္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား စိစစ္ထုတ္ေဖာ္ေပးျခင္းအားျဖင့္ စစ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား အဖိုးတန္သည့္ ေထာက္လွမ္းေရးသတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္သည့္အျပင္ စစ္ေရးသုံးသပ္မႈအားလည္း တိုးတက္ေစပါသည္။
(ခ) အလိုအေလ်ာက္ေမာင္းႏွင္သည့္ စနစ္မ်ား (Autonomous Systems)
AI နည္းပညာသည္ စစ္ေျမျပင္တြင္ အလိုအေလ်ာက္ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္သည့္စနစ္မ်ားအား ပိုမို တိုးတက္အသုံးျပဳႏိုင္ေစပါသည္။ AI နည္းပညာ ထည့္သြင္း တပ္ဆင္ထားေသာ လူမဲ့ကင္းေထာက္ေလယာဥ္မ်ား (UAV)၊ လူမဲ့တိုက္ခိုက္ေရးေလယာဥ္မ်ား (UCAV)၊ လူမဲ့ေျမျပင္သြားယာဥ္မ်ားႏွင့္ စက္႐ုပ္မ်ား၊ အလိုအေလ်ာက္ေမာင္းႏွင့္ႏိုင္သည့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားသည္ စစ္ေျမျပင္တြင္ ကင္းေထာက္ျခင္း၊ ေထာက္လွမ္းျခင္း၊ ပစ္မွတ္ၫႊန္ျပျခင္းႏွင့္ ေထာက္ပံ့ပို႔ေဆာင္ေရးတို႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သည္။ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ လူသားစစ္သည္ေတာ္မ်ား၏ အသက္အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္မႈအား ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ၿပီး စစ္ဆင္ေရစြမ္းရည္အား တိုးတက္ေစပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အာေမးနီးယားႏွင့္ အဇာဘိုင္ဂ်န္တို႔၏ နာဂါႏို-ကရာဘတ္စစ္ပြဲအား ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ တူကီေရးႏိုင္ငံထုတ္ Bayraktar TB-2 လူမဲ့တိုက္ခိုက္ေရးေလယာဥ္မ်ား၏ အေရးပါမႈကို ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါသည္။ လက္ရွိျဖစ္ပြားေနေသာ ႐ုရွား-ယူကရိန္စစ္ပြဲတြင္လည္း ႏွစ္ဘက္လုံးက လူမဲ့တိုက္ခိုက္ေရးေလယာဥ္မ်ားအား က်ယ္က်ယ္ျပန႔္ျပန႔္ အသုံးျပဳေနပါသည္။ ယူကရိန္းတို႔က Bayraktar TB-2 မ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းထုတ္အခ်ိဳ႕အားလည္းေကာင္း၊ ႐ုရွားတို႔က ျပည္တြင္းထုတ္ Lancet ႏွင့္ Orlan-10 အပါအဝင္ လူမဲ့ေလယာဥ္မ်ားကိုလည္းေကာင္း အသုံးျပဳ တိုက္ပြဲဝင္လ်က္ရွိပါသည္။ ႐ုရွားတို႔သည္ Uran-9 လူမဲ့ ခ်ိန္းတပ္ ေျမျပင္သြားတိုက္ခိုက္ေရးယာဥ္မ်ားအား စတင္အသုံးျပဳေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ အေမရိကန္ေလတပ္သည္ General Atomics MQ-1 Predator ႏွင့္ MQ-9 Reaper လူမဲ့တိုက္ခိုက္ေရးေလယာဥ္မ်ား၊ Northrop Grumman RQ-4 Global Hawk လူမဲ့ အျမင့္ပ်ံတာေဝးကင္းေထာင္ေလယာဥ္မ်ား၊ Ghost Robotics ႏွင့္ Immersive Wisdom တို႔ ပူးေပါင္းဒီဇိုင္းေရးဆြဲ ထုတ္လုပ္သည့္ စက္႐ုပ္ေခြး (Quad-legged Unmanned Ground Vehicle သို႔မဟုတ္ Q-UGV) မ်ားအား စတင္အသုံးျပဳေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ အေမရိကန္ၾကည္းတပ္သည္လည္း လူမဲ့ေျမျပင္သြား တိုက္ခိုက္ေရးႏွင့္ ေထာက္ပံ့ပို႔ေဆာင္ေရးယာဥ္အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔အား စမ္းသပ္အသုံးျပဳလ်က္ရွိပါသည္။
(၃) ႀကိဳတင္ခန႔္မွန္းခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ သုံးသပ္ခ်က္မ်ား (Predictive Analytics)
AI Algorithm သည္ သမိုင္းေၾကာင္းအေထာက္အထားမ်ား၊ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲမႈပုံစံမ်ားႏွင့္ လားရာမ်ားအား ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာသုံးသပ္ေပးျခင္းျဖင့္ အနာဂတ္တြင္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္ ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်င္းၿပီး ႀကိဳတင္ခန႔္မွန္းမႈမ်ား ထုတ္ေပးႏိုင္ပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔စြမ္းေဆာင္ရည္သည္ ရန္သူ႔အမူအက်င့္အား ခန႔္မွန္းသုံးသပ္ျခင္း၊ ၿခိမ္းေျခာက္လာႏိုင္သည့္အလားအလာမ်ာအား ေဖာ္ထုတ္ေပးျခင္း၊ ထိေတြ႕မႈရလဒ္မ်ားအား အကဲျဖတ္ဆုံးျဖတ္ျခင္းတို႔အတြက္ အလြန္ပင္ တန္ဖိုးရွိပါသည္။ အနာဂတ္တြင္ ျဖစ္ပြားလာႏိုင္သည့္ ျဖစ္စဥ္မ်ားအား ပုံေဖာ္ခ်ျပေပးျခင္းျဖင့္ AI သည္ စစ္ဆင္ေရးစီမံခ်က္ေရးဆြဲသူ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ပိုမိုျပတ္သားေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ေစႏိုင္ရန္ႏွင့္ ထိေရာက္မႈရွိေသာ မဟာဗ်ဴဟာမ်ား ေရးဆြဲႏိုင္ေစေရး အေထာက္အကူျပဳပါသည္။
(ဃ) ပစ္မွတ္ရွာေဖြျခင္းႏွင့္ တိက်ေသာ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ျခင္း (Targeting and Precision Strikes)
AI နည္းပညာအေျခခံထားသည့္ ပစ္မွတ္ရွာစနစ္မ်ားသည္ ရန္သူ႔ပစ္မွတ္မ်ားအား ပိုမိုတိက်စြာ ေဖာ္ထုတ္ေျခရာခံႏိုင္စြမ္းရွိပါသည္။ ဤနည္းအားျဖင့္ ရန္သူ႔ပစ္မွတ္အား ပိုမိုတိက်စြာ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ႏိုင္သည္ျဖစ္ရာ အနီးရွိ ဆက္စပ္ပ်က္စီးျခင္းမ်ားႏွင့္ သာမန္ျပည္သူလူထုႏွင့္ အေျခခံအေဆာက္အအုံမ်ား ပ်က္စီးဆုံးရႈံးျခင္းတို႔အား ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါသည္။ AI Algorithm သည္ ေထာက္လွမ္းေရးသတင္း၊ ေထာက္လွမ္းေရးစနစ္မ်ားႏွင့္ အာ႐ုံခံကိရိယာ ကြန္ယက္မ်ားစသည့္ ရင္းျမစ္မ်ိဳးစုံမွ အခ်က္အလက္မ်ားအား အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ေျပးညီ ခန႔္မွန္းတြက္ခ်က္ေပးႏိုင္သည္ျဖစ္ရာ ပစ္မွတ္ရွာေဖြျခင္းႏွင့္ တိုက္ခိုက္ျခင္းတို႔အတြက္ အေထာက္အကူေပးႏိုင္ပါသည္။
(င) ဆိုင္ဘာလုံၿခဳံေရးႏွင့္ သတင္းစစ္ပြဲ (Cybersecurity and Information Warfare)
AI သည္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာကြန္ယက္မ်ားႏွင့္ စနစ္မ်ားအား ဆိုင္ဘာတိုက္ခိုက္မႈမ်ားမွ ကာကြယ္ရာတြင္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑မွ ပါဝင္ေနပါသည္။ AI Algorithm သည္ ဆိုင္ဘာတိုက္ခိုက္မႈမ်ားအား အခ်ိန္ကိုက္ ေဖာ္ထုတ္ တုံံ့ျပန္ႏိုင္ၿပီး၊ ထိုးေဖာက္ဝင္ေရာက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားအား ေလ်ာ့ပါးသက္သာေစကာ၊ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ဆက္သြယ္ေရးစနစ္မ်ား၏ ဒဏ္ခံႏိုင္မႈစြမ္းရည္အား တိုးတက္လာေစပါသည္။ AI သည္ အြန္လိုင္းမွအခ်က္အလက္မ်ား၊ လူမႈကြန္ယက္မ်ား၏ ဦးတည္ခ်က္လားရာမ်ားႏွင့္ လုပ္ႀကံဖန္တီးထားသည့္ သတင္းတုမ်ားျဖင့္ စည္း႐ုံးလႈံေဆာ္မႈမ်ားအား ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာသုံးသပ္ေပးျခင္းႏွင့္ ရန္သူ႔စိတ္ဓါတ္စစ္ဆင္ေရး ဝါဒျဖန႔္ခ်ိမႈႏွင့္ ဩဇာလႊမ္းမိုးရန္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားအား တန္ျပန္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ ကူညီျခင္းတို႔ျဖင့္ သတင္းစစ္ဆင္ေရး ဆင္ႏႊဲရာတြင္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစပါသည္။
(စ) စစ္ေရးဆုံးျဖတ္ခ်က္ အေထာက္အကူျပဳမႈစနစ္မ်ား (Decision Support Systems)
AI စြမ္းအားသုံး စစ္ေရးဆုံးျဖတ္ခ်က္ အေထာက္အကူျပဳစနစ္မ်ားသည္ စစ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ရႈပ္ေထြးၿပီး လွ်င္ျမန္စြာေျပာင္းလဲေနေသာ စစ္ေျမျပင္အေျခအေနတြင္ ေကာင္းမြန္ေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ႏိုင္ရန္ အေထာက္အကူျပဳပါသည္။ ၎စနစ္မ်ားသည္ အခ်ိန္ကိုက္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား သုံးသပ္ႏိုင္ျခင္း၊ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္ ျဖစ္စဥ္မ်ားအား ခ်ျပေပးျခင္းႏွင့္ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ႀကိဳတင္သတ္မွတ္ ေပးထားသည့္ ေပးထားခ်က္မ်ားအေပၚ အေျခခံကာ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ပါသည္။ လူသားေခါင္းေဆာင္၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားအား ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစရန္ လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္းအားျဖင့္ AI သည္ စစ္ဆင္ေရး၏ ထိေရာက္မႈအား တိုးတက္ေစၿပီး တာဝန္ၿပီးေျမာက္ေအာင္ျမင္မႈ ရရွိေစရန္ အေထာက္အကူျပဳပါသည္။
(ဆ) စစ္ေျမျပင္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ (Battlefield Health Care)
စစ္ပြဲျဖစ္ပြားရာ ေနရာမ်ားတြင္ AI စနစ္အား စက္႐ုပ္ခြဲစိတ္မႈစနစ္ (Robotic Surgical Systems – RSS) ႏွင့္ လူမဲ့ ေျမျပင္သြား စက္႐ုပ္စနစ္မ်ား (Robot Ground Platforms – RGPs) တို႔ျဖင့္ ေပါင္းစည္းႏိုင္ၿပီး အေဝးမွ ခြဲစိတ္ျခင္းဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းျခင္းဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကို ပံ့ပိုးေပးႏိုင္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္သည္ စစ္ေျမျပင္က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ RSS၊ RGPs ႏွင့္ အျခားေသာစနစ္မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအား လုပ္ေဆာင္ေနပါသည္။
ခက္ခဲေသာၾကမ္းတမ္းေသာ စစ္ေျမျပင္အေျခအေနမ်ားတြင္ AI တပ္ဆင္ထားေသာစနစ္မ်ားသည္ စစ္သည္မ်ား၏ ေဆးမွတ္တမ္းမ်ားကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ေပးႏိုင္ၿပီး ခက္ခဲရႈပ္ေထြးေသာ ေရာဂါရွာေဖြေရးတြင္လည္း ကူညီေပးႏိုင္ပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္၊ IBM ၏ Watson သုေတသနအဖြဲ႕သည္ အေမရိကန္ စစ္ျပန္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕ (US Veterans Administration) ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ Electronic Medical Record Analyzer (EMRA) ဟုသိၾကေသာ ေဆးမွတ္တမ္း ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ သုံးသပ္ေရးစနစ္ ေရွ႕ေျပးပုံစံအား သုေတသနျပဳ တီထြင္ထားပါသည္။ ဤပဏာမနည္းပညာသည္ Machine Learning Techniques အား အသုံးခ်ကာ လူနာမ်ား၏ အီလက္ထ႐ြန္နစ္ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာမွတ္တမ္းမ်ားကို စိစစ္ရွာေဖြ လုပ္ေဆာင္ရန္ႏွင့္ ၎တို႔၏ အေရးႀကီးဆုံး က်န္းမာေရးဆိုင္ရာျပႆနာမ်ားကို အလိုအေလ်ာက္ ခြဲျခားၿပီး အဆင့္သတ္မွတ္ရန္ ဒီဇိုင္းထုတ္ထားသည္။
(ဇ) က်င့္ဝတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ စဥ္းစားသုံးသပ္သင့္သည့္အခ်က္မ်ား (Ethical Considerations)
ဉာဏ္ရည္တုနည္းပညာအား စစ္ဘက္ေရးရာ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲမႈတြင္ ေပါင္းစပ္အသုံးျပဳျခင္းသည္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားစြာ ျဖစ္ထြန္းေစေသာ္လည္း က်င့္ဝတ္ပိုင္းဆိုင္ရာမ်ာတြင္ စဥ္းစားသုံးသပ္ရန္ အခ်က္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာပါသည္။ အလိုအေလ်ာက္ လက္နက္စနစ္မ်ား အသုံးျပဳလာျခင္း၊ မလိုလားအပ္ေသာ အက်ိဳးဆက္မ်ား ျဖစ္လာရန္ အလားအလာမ်ား ျဖစ္လာျခင္းႏွင့္ AI နည္းပညာႏွင့္ စနစ္မ်ားအသုံးျပဳဆင္ႏႊဲသည့္ စစ္ဆင္ေရးမ်ားတြင္ လူသား၏ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈဆိုင္ရာ အခန္းက႑မ်ားႏွင့္ စပ္လ်င္း၍ ေမးခြန္းမ်ား ထြက္ေပၚလာပါသည္။ အထက္ပါ က်င့္ဝတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေလးဂ႐ုျပဳစရာကိစၥရပ္မ်ားေၾကာင့္ AI နည္းပညာမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ အသုံးျပဳမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ ဥပေဒမူေဘာင္မ်ားႏွင့္ အညီ လုပ္ေဆာင္သြားရန္ အေရးႀကီးပါသည္။ ထို႔အျပင္ ရန္သူက အားနည္းခ်က္မ်ားအေပၚ အခြင့္ေကာင္းယူအသုံးခ်ျခင္းမွ ကာကြယ္တားဆီးႏိုင္ရန္အတြက္ AI စနစ္မ်ား၏ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရမႈတို႔အား အေသအခ်ာ လုပ္ေဆာင္ထားရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
တပ္မေတာ္တြင္ ဉာဏ္ရည္တုနည္းပညာအား အသုံးခ်၏ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား
တပ္မေတာ္တြင္ ဉာဏ္ရည္တုနည္းပညာကို နည္းလမ္းေပါင္းစုံ အသုံးခ်ျခင္းျဖင့္ ေအာက္ပါ အက်ိဳးရလဒ္မ်ား ရရွိႏိုင္ေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္။
(က) မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္း (Strategic Decision Making) တြင္ အသုံးခ်ျခင္း
ျဖစ္စဥ္အလားအလာ (Scenario) ခန႔္မွန္းသုံးသပ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ ပိုမိုတိက် ျမန္ဆန္လာပါမည္။ အစြဲကင္းေသာ စစ္ေရးသုံးသပ္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားအားလည္း ခ်မွတ္လာႏိုင္ပါမည္။ အေရးေပၚအေျခအေနမ်ားတြင္ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္စြာ အေရးယူေဆာင္႐ြက္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လာႏိုင္ပါမည္။
(ခ) ေလ့က်င့္ေရး (Training) တြင္ အသုံးခ်ျခင္း
စစ္သည္တစ္ဦးခ်င္းအား ၎တို႔၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီဆီေလ်ာ္စြာ သင္ၾကားပို႔ခ် ေပးလာႏိုင္ပါမည္။ ထို႔အျပင္ နည္းျပမ်ားအေနျဖင့္ ေကာင္းမြန္မွ်တေသာအကဲျဖတ္ အမွတ္ေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လာႏိုင္ပါမည္။ ရာထူးတိုးျမႇင့္ေပးမႈမ်ားတြင္လည္း ပိုမို မွ်တမွန္ကန္မႈ ရွိလာႏိုင္ပါသည္။ သ႐ုပ္ျပမႈမ်ားႏွင့္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားသည္လည္း ပိုမို လက္ေတြ႕ဆန္စြာ ေလ့က်င့္လာႏိုင္ပါသည္။ ေပၚထြက္ေနေသာ နည္းပညာမ်ားႏွင့္အညီ ကြန္ပ်ဴတာျဖင့္ ဖန္တီးထားသည့္ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရေသာ ေလ့က်င့္ေရးေမာ္ဒယ္မ်ားအား အသုံးျပဳ ေလ့က်င့္ေပးႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
(ဂ) စစ္ဆင္ေရး (Military Operations) တြင္ အသုံးခ်ျခင္း
စစ္ဆင္ေရးဆင္ႏႊဲရာတြင္ အရင္းအျမစ္မ်ိဳးစုံမွ အခ်က္အလက္မ်ားအား ထိေရာက္စြာ စီမံတြက္ခ်က္ လုပ္ေဆာင္ေပးလာႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ မိမိစိတ္ႀကိဳက္ ဖန္တီးလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ ေထာက္ပံပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္ေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေထာက္ပံ့မႈ တာဝန္မ်ားအား ပိုမိုလြယ္ကူစြာ လုပ္ေဆာင္လာႏိုင္ပါမည္။ အလိုအေလ်ာက္ ေမာင္းႏွင္သြားလာႏိုင္ေသာ ေထာက္ပံ့ပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္မ်ား (သို႔မဟုတ္) ဝန္တင္စက္႐ုပ္စနစ္မ်ားက စစ္သည္မ်ားအား ေဘးအႏၲရာယ္ ေလ်ာ့ပါးသက္သာေစပါသည္။ အကူပံ့ပိုးမႈစနစ္မ်ား (Support Systems) အားလည္း ပိုမိုအသုံးျပဳလာႏိုင္ပါမည္။
နိဂုံး
နိဂုံးခ်ဳပ္အားျဖင့္ AI သည္ စစ္ေျမျပင္တြင္ စစ္ေရးသုံးသပ္ ဆုံးျဖတ္ႏိုင္စြမ္းအား ျမႇင့္တင္ေပးျခင္း၊ အလိုအေလွ်ာက္ ေမာင္းႏွင္သည့္ လူမဲ့နစ္မ်ားအား ပိုမိုအသုံးခ်လာႏိုင္ေစျခင္း၊ ႀကိဳတင္ခန႔္မွန္းခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ သုံးသပ္ခ်က္မ်ားအား အေထာက္အကူေပးျခင္းႏွင့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ျခင္းလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအား ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစျခင္းျဖင့္ စစ္ေျမျပင္အား ေျပာင္းလဲေပးလ်က္ ရွိသည္။ တပ္မေတာ္အတြင္း ဉာဏ္ရည္တုနည္းပညာ (AI) ကို ထိေရာက္စြာ အသုံးျပဳျခင္းသည္ စစ္ေရးစြမ္းရည္ တိုးတက္ျမင့္လာေစျခင္းႏွင့္ စစ္သည္မ်ားအား ရင္ဆိုင္ ႀကဳံေတြ႕လာႏိုင္သည့္ အႏၲရာယ္မ်ားအား ေလ်ာ့က်ေစကာ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေသာ စစ္ဆင္ေရး ရလဒ္မ်ားကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္သည္။ ဉာဏ္ရည္တုနည္းပညာ (AI) တိုးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ် ၎အား စစ္ဆင္ေရးမ်ားတြင္ ေပါင္းစည္းအသုံးျပဳမႈသည္ စစ္ပြဲ၏ အနာဂတ္ကို ဆက္လက္ပုံေဖာ္ေနမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦး
ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔
က်မ္းကိုးစာရင္း
– Cuoco, Carlo A. 2010. The Revolution in Military Affairs: Theoretical Utility and Historical Evidence. Research Institute for European and American Studies.
– Biddle, Stephen. 2006. Military Power: Explaining Victory and Defeat in Modern Battle. Princeton University Press. p. 20. ISBN 9781400837823.
– Eliaçık, Eray . “Guns and Codes: The Era of AI-wars Begins.” Dataconomy. August 17, 2022. https://dataconomy.com/…/how-is-artificial…/.
– “The Most Useful Military Applications of AI in 2023 and Beyond.” SDI Sentinent Digital Inc. January 17, 2022. https://sdi.ai/…/the-most-useful-military-applications…/.12
